Reisblog Frans en Mathilde: Deel 8, Iran Noord

Iran, donderdag 23 augustus. De grensovergang van Turkmenistan naar Iran is vlekkeloos verlopen. En onverwacht snel! Rond 8 uur passeren we de eerste Turkmeense grenspost. We rijden dan met een gangetje van 30 km per uur 30 kilometer door het mooiste stukje Turkmenistan tot nu toe. Een prachtige bergpas die de grens met Iran vormt. Helaas is fotograferen ten strengste verboden. Dan de grens zelf. Turkmenistan is nog best streng. Deze keer zelfs een echte dierenarts voor Sam! Er is nog even gedoe over het feit dat we meer kilometers gemaakt hebben dan op de papieren staat. Naheffing…. Uiteraard in dollars! We houden voet bij stuk, fout van henzelf, en kunnen door zonder te betalen…. Nu begint het echte werk. De hoofddoekjes moeten op en we rijden Iraans grondgebied op. Dan gaat het ineens heel snel.

We leveren de carnet de passage en ons paspoort in en we mogen in de camper wachten. Tegen 13:00 krijgen we alles weer terug en rijden we Iran in. Op weg naar Quchan door bergachtig gebied passeren we wat kleine dorpjes met huizen van leem die nauwelijks opvallen in het landschap.

In Quchan gaan we op zoek naar een telefoonkaart en doen wat boodschappen. Echt een andere wereld. Geen grote supermarkten, maar allemaal kleine winkeltjes met een zeer beperkt assortiment. Het is druk en het verkeer vliegt ons aan alle kanten voorbij.

Onze overnachtingsplek is een park aan de rand van de stad. Het is er druk met mensen die picknicken en BBQ-en. We maken kennis met vele Iranezen. Iedereen wil even een praatje maken, liefst even in de camper kijken en met ons (vooral met Sam) op de foto. Het is een voorproefje van wat ons verder in Iran te wachten staat…..

De volgende ochtend vertrekken we naar Mashhad. Veel verkeer onderweg, veel mensen op straat, chaos en kleur. Vooral het verkeer is even wennen. Het raast ons aan alle kanten voorbij, staat zomaar stil, rijdt achteruit, rijdt aan de verkeerde kant van de weg. In een auto is een Iranees een ongeleid projectiel. Hij (zij die rijdt is een zeldzaamheid) rijdt waarheen hij kijkt…. Alleen het tanken is een leuke verrassing… 50 liter diesel voor 3 euro… en dan betalen we nog het extra tarief. Diesel tanken gaat op een pas en die kunnen wij als buitenlanders niet krijgen. Wij zijn dus afhankelijk van de extra diesel die een tankstation op de eigen pas heeft of van een vriendelijke vrachtwagenchauffeur die ons zijn pas wil lenen (uiteraard tegen betaling). Als de pas op is, geen diesel! Zaak dus om regelmatig te tanken!

In Mashhad staan we in het Ghadir park. Eigenlijk een enorme camping voor alle pelgrims die de Holy Shrine, het heiligdom van Iman Reza, in de stad komen bezoeken. Vanaf dat wij er staan zijn wij de speciale attractie. Meestal heel vriendelijk, maar soms ook heel opdringerig. Hellohowareyouwhereyoufrom…. Soms staan ze al in de auto voor je er erg in hebt en trekken ze de kastjes open…. Dan is het korte metten en eruit! Frans heeft ook al snel door dat ‘wife not decent’ (geen hoofddoekje op) ook helpt…..

Reisgenoten hebben onderweg naar Mashhad kennis gemaakt met een Iraanse familie. Deze nodigt ons uit om de dag met hen door te brengen en ons de stad te laten zien. Er wordt een busje geregeld. Frans en ik zitten in het gangpad. Het past allemaal net…

Eerste stop is de Holy Shrine in het centrum van Mashhad. Een enorm complex met een doorsnede van een kilometer! Voor de Sjiieten is dit de heiligste plek in Iran en na Mekka het belangrijkste bedevaartsoort. Wij mogen hier niet zelf rondlopen maar krijgen begeleiders toegewezen. Wij dames worden in een chador gehesen, in verschrikkelijke bloemetjesmotieven en van puur synthetisch materiaal. Met 40 graden is dit net een smeltoven! Uiteraard is die van mij veel te klein en ik wordt regelmatig gecorrigeerd omdat mijn haar er onder uit komt…. Gelukkig wel op een hele vriendelijke manier. Veel vrouwen komen even naar me toe om me te begroeten en me even aan te raken. Duim omhoog is een universeel gebaar, hoewel ik later hoor dat het in Iran ook een andere betekenis kan hebben….

We lopen over grote pleinen, het grootste kan 200.000 man herbergen, en worden naar een apart zaaltje gebracht. Daar krijgen we een voorlichtingsfilm te zien en een tulband houdt een toespraakje. Vervolgens worden we in snel tempo door het complex gevoerd. Wat we allemaal precies zien geen idee, alles lijkt op elkaar. Ziet er allemaal prachtig uit en het is super druk. De Holy Shrine zelf mogen we niet zien, dat is voorbehouden aan ‘echte’ moslims. Indrukwekkend is wel dat de duizenden mensen die hier werken allemaal vrijwilligers zijn.

In het complex een enorme overdekte hal met gedenktegels voor overleden Iranezen. Een rode tulp staat hierbij voor een ‘martelaar’ die in de strijd tussen Iran en Irak gestorven is. Hier liggen niet alleen mannen maar ook vrouwen!

Eenmaal weer buiten vele zwarte chadors, zelfs jonge kinderen! Eronder? Gewoon een spijkerbroek en t-shirt! Terwijl de rest verder met de familie op pad gaat brengt Pa ons weer terug naar Park Ghadir en Sam. Als enigen bij de camper worden we bestookt door goed bedoelende Iranezen die alles willen zien en met alles en iedereen op de foto willen. We zijn blij als we ‘s avonds weer worden opgehaald voor een etentje bij de familie thuis. Geweldig wat deze mensen voor vreemden allemaal doen! Thuis is een grote kamer met keuken en een klein slaapkamertje voor een gezin met 3 kinderen! Daar zijn wij te gast met 22 mensen! Moeders heeft zalig gekookt. Salade, kip en rijst. Na het eten wordt er nog even gedanst! Opmerkelijk want eigenlijk mag dat niet in Iran….. gelukkig is er verschil tussen wat mag en wat er daadwerkelijk gebeurt…

Park Ghadir blijft een rumoerige overnachtingsplek. De tenten staan weer voor de campers en je moet oppassen wanneer je uit de camper stapt dat je dan niet op slapende mensen stapt….. ‘s Ochtends even een broodje halen betekent aansluiten in de rij. Een aparte rij voor vrouwen, waar ik, als buitenlander, ongevraagd direct voorrang krijg. Het brood is zo heet dat ik me er aan brand…. Nadat we weer uitgebouwd zijn (auto’s en tenten weg), rijden we het park af. Leuk is toch wel dat er veel aandacht besteed wordt aan de parken en de beplanting. Een hele brigade mannen en vrouwen is aan het schoonmaken, opruimen en nieuwe plantjes poten.

Vandaag staat een lange rit op het programma. Al na een half uurtje is er ineens paniek. Een van onze medereizigers heeft een ongeluk gehad. Bij een verkeersdrempel is met hoge snelheid een auto van achteren de camper ingereden….. Gelukkig niemand gewond, maar de schade is enorm. Opnieuw gelukkig, we hebben goede techneuten in de groep en alles wordt provisorische vastgezet, opgebonden en losgehaald. Na alle eerste rompslomp met politie, verzekeringen etc. kan er weer gereden worden. Uiteindelijk blijkt dat de Iranees voor maximaal 700 euro verzekerd is….. terwijl de camper in Nederland waarschijnlijk total loss wordt verklaard…. Verschrikkelijk vervelend voor de betrokkenen. Gelukkig wordt later in Teheran de auto weer grondig gerepareerd.

Wij gaan weer verder en rijden onderweg langs een paar mausolea van bekende Iraanse geleerden/Imans. Meest nieuwe bouwwerken. Toch bijzonder dat zoveel waarde wordt gehecht aan zo lang leden overleden personen…. Betonnen constructies met prachtig tegelwerk. Verderop zien we in de omgeving van Neyshabur een houten ‘schrootjes’ moskee gebouwd rond 2000. Nieuw dus! Bijbehorend huis is geheel in ‘Hans en Grietje’ stijl gebouwd. Toch fascinerend in Iran…

Buiten op de akkers zijn zo’n 50 vrouwen druk bezig met het rooien van krokusbollen voor de safraan. Zwaar werk in de zinderende hitte…. Toch wordt er weer vrolijk gezwaaid als ik een foto kom maken en het Hellohowareyouwhereyoufrom gaat weer heen en weer.

Voor vandaag rest nog een lange rit van 250 km. Eerst nog een paar dorpjes, met natuurlijk in ieder dorpje een moskee, en dan door de woestijn met op de achtergrond de bergen. Sam moet uiteraard ook even aan de wandel.

We overnachten bij de karavanserai van Miyandasht. Een oude stopplaats op de zijderoute. Deze is prachtig gerestaureerd. Eigenlijk zijn het er twee uit verschillende perioden. Ommuurde ruimten met binnenhoven en langs de zijden galerijen waar de karavanen konden overnachten. In het midden de reden van bestaan, de cisternen (waterbronnen).

Weer onderweg stoppen we in Sharud bij het Bayazid mausoleum/moskee. Nu wel echt oud. Met chador mogen we rustig rondkijken. Echt een mooie oude moskee en in de zijkamer waar het graf ligt een prachtig plafond.

Terug naar de snelweg komen we dwars door de stad Sharud. Wat ons tijdens de hele reis al opvalt is de ‘prachtige’ rotonde kunst. Hier zien we ook weer een bijzonder ‘fraai’ voorbeeld…..

Na een saai stuk over snelweg 44 rijden we bij Damghan het binnenland in onderweg naar Badab-e Surt. Na een prachtige rit door de bergen komen we bij de afslag naar de overnachtingsplek.

Hm, het is wel een heel smal bergpad…. We rijden een klein stukje en stoppen bij een reisgenoot. Inmiddels horen we ook over de radio dat medereisgenoten op het pad een klapband gehad hebben. Iedereen komt terug. De weg is niet begaanbaar. Blijkt dat er in de navigatie een probleem geslopen is….. Uiteindelijk moeten we 80 kilometer om de berg heen rijden om op 10 km van de plek waar we nu staan op de overnachtingsplek terecht te komen….. Enig voordeel is dat het een prachtige rit is, zij het dat het wel heel laat geworden is…

Dinsdagochtend, 28 augustus, rijden we al vroeg naar de bronnen van Badab-e Surt. Ongeveer 3 km hobbelen en dan bereiken we de parkeerplaats. Met nog 2 stellen rijden we in het bakje van een pickup truck omhoog. Spectaculair! We hobbelen de bak bijna uit! Prachtig uitzicht over de bergen.

Boven leidt de chauffeur ons rond. Het is een bescheiden bron met een paar hellingen met travertin terrassen met water. Eenvoudig, maar door de eenvoud, de omgeving en de stilte fantastisch mooi. We wandelen een half uurtje rond, drinken thee en gaan weer op dezelfde spectaculaire manier naar beneden (omhoog is leuker dan naar beneden…..).

Op het programma voor vandaag staat Teheran, maar samen met 2 andere stellen besluiten we een andere route te pakken. We hebben geen zin in weer zo’n lange rit en besluiten door de bergen te gaan. Opnieuw een prachtige rit.

Terug op de 44 is het saaiheid troef, bovendien wordt het steeds warmer…. 42 graden! We stoppen op een parkeerplaats bij Garmsar. Alles lijkt gesloten, maar een reisgenoot gaat op onderzoek uit en vindt een restaurant. We drinken thee en spreken af dat we ‘s avonds komen eten. We mogen er ook douchen! Turks eten. Forel met rijst, salade en soep. Prima! Sam ligt voor de ventilator op zijn koeldekentje. Hij heeft eigenlijk de beste (koelste) plek in de camper!

Na een warme nacht (niet onder de 30 graden) en dieselende trucs midden in de nacht…. vroeg wakker en op weg naar Teheran. We rijden onderlangs en bij de koffiestop ontdekken we een oude vervallen karavanserai.

Daarna wordt het een puinhoop…. Door het drukke Varamin en dan de voorsteden van Teheran…. Leuk is dat regelmatig wanneer ik rij en passerende auto’s een vrouw achter het stuur van zo’n grote auto zien, de achterbank (daar zitten de vrouwen) zich omdraait en mij lachend een duim omhoog geven. Gelukkig bereiken we de parkeerplaats bij de graftombe van Khomeini heelhuids. Tot onze schrik/verbazing blijkt het net zo iets te zijn als het park in Mashhad. Een enorm parkeerterrein wat in de loop van de dag/avond helemaal volloopt met auto’s en tentjes. Dat werkt zo. Er komt een auto aanrijden met minstens 6 man erin en vol bagage. Er wordt een kleedje neergelegd en een tent uitgegooid. Vervolgens wordt het kookgerei opgestookt en gaat men op het kleedje liggen en zitten. ‘s nachts slapen de mannen buiten op het kleed en de vrouwen binnen in de tent. Uiteraard zijn wij weer de topattractie en het circus van Hellohowareyouwhereyoufrom en het vriendelijke Welcome to Iran gaat weer los….

‘s Avonds is de moskee en het mausoleum prachtig verlicht. We lopen een rondje over het terrein. Het is de gebruikelijke kermis van kleine winkeltjes, flanerende mensen, etc. De hele nacht door komen mensen aan, zetten tentjes op en koken. ‘s Ochtends vroeg is het weer inpakken en gaan…. Kortom heel onrustig. Daarnaast is het dik in de dertig graden dus van slapen komt niet veel…. Dus, de stad maar in. Met de metro! In de metro aparte afdelingen voor vrouwen. Horen we later dat deze voor- en achterin de metro gesitueerd zijn. Waarom? In geval van een ongeluk zijn dit de meest risicovolle plaatsen en hoeft de verzekering minder uit te keren …..

In de metro op weg naar het Golestan paleis. De voormalige residentie van de laatste Sjah van Perzië en Unesco werelderfgoed. De meeste gebouwen dateren van rond 1850. Een prachtig complex met tuinen en waterpartijen. Veel mooi tegelwerk en duidelijke Europese invloeden. Naast florale en geometrische motieven zijn ook mensen en dieren afgebeeld en dat is niet gebruikelijk in de Islamitische wereld. We bezoeken de open veranda met de marmeren troon, een enorm marmeren ligbed, de ontvangsthal met prachtige spiegeleffecten in de muren en de plafonds en tenslotte de wind torens met opnieuw prachtige spiegeleffecten. Het geheel is veel bling bling en flink over de top, maar aan de andere kant ook weer heel mooi gemaakt.

Uitgekeken duiken we de bazaar in. De heren hebben mazzel…. het is een feestdag en bijna alles is dicht. Dus terug naar de metro en op weg naar Sam. Dat is op tijd want het is 39 graden in de camper. Gelukkig is het op de vloer een stuk koeler en ligt hij lekker te slapen als we terugkomen. Aan het eind van de middag bezoeken we de moskee en het mausoleum van Khomeini. Opnieuw een chador aan en via de vrouweningang naar binnen. Frans uiteraard via de manneningang. We bekijken vol verbazing de enorme afmetingen van de moskee. Wanneer Frans per ongeluk op het vrouwengedeelte komt krijgt hij een tik met de plumeau!!!! Pas op!!!! Gelukkig kan de vrouwelijke wacht er ook wel om lachen….